Осы мақсатта қалалық Жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау басқармасы 2025 жылдың І, ІІ және ІІІ тоқсандарында мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек (АӘК) алған отбасыларға кешенді мониторинг жұмыстарын жүргізуде.
Аталған шара әлеуметтік төлемнің тек шын мәнінде мұқтаж азаматтарға берілуін қамтамасыз ету және әлеуметтік әділдік принципін сақтау мақсатында қолға алынған. Мониторинг барысында мамандар отбасылардың нақты тұрғылықты жеріне барып, табыс көздері мен тұрмыс жағдайын зерделеуде.
Жүргізіліп жатқан тексерулер нәтижесінде, кейбір өтініш иелерінің көрсеткен мекенжайы мен нақты тұрғылықты мекенжайының сәйкес келмеуі, сондай-ақ отбасы мүшелерін немесе нақты табысын жасыру секілді жағдайлар анықталуда. Мұндай әрекеттер әлеуметтік көмекті тағайындау кезінде заңсыздықтарға әкеліп, мемлекет қаржысын мақсатсыз жұмсауға себеп болатыны белгілі.
Бүгінгі күнге дейін қала бойынша 769 отбасының жағдайына қайта тексеру жүргізілді. Соның нәтижесінде 29 отбасына атаулы әлеуметтік көмек тағайындаудан бас тартылып, жалпы сомасы 9 634 544 теңге бюджетке қайтару үстінде.
Мәселен, Абай ауданының Бозарық шағынауданында тұратын А.А. есімді тұрғын өтініш берген кезде отбасы құрамын толық көрсетпей, табысын төмен етіп ұсынған. Алайда тексеру кезінде оның ата-анасымен бірге тұратыны және отбасы табысы әлдеқайда жоғары екені белгілі болды.
Әлеуметтік көмек көрсету қағидаларына сәйкес, бір үйде бірге тұратын және тіркеуде тұрған барлық отбасы мүшесінің табысы (жалақы, зейнетақы, стипендия, жеке кәсіп табысы және т.б.) жиынтық табысқа есептеледі.
Сол сияқты Еңбекші ауданының Қаратөбе шағынауданында тұратын А. есімді өтініш беруші де бейресми кәсіппен айналысып жүргеніне қарамастан, өзін табыссыз азамат ретінде көрсеткен. Мониторинг барысында бұл дерек расталып, ол да көмек алушылар тізімінен шығарылды.
Жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау басқармасы өкілдерінің айтуынша, мұндай тексерулердің басты – мақсаты мемлекеттік қолдаудың әділ бөлінуін қамтамасыз ету.
«Атаулы әлеуметтік көмек – халықтың әлжуаз тобына арналған нақты бағытталған жәрдем. Сондықтан ол шынымен қиын жағдайда өмір сүріп жатқан, табыс көзі шектеулі отбасыларға ғана берілуге тиіс. Біз әр өтінішті мұқият қарап, нақты деректер арқылы әділ шешім қабылдауға тырысамыз», – дейді басқарма мамандары.
Мамандардың айтуынша, мониторинг барысында тек заңбұзушылықтарды анықтап қана қоймай, сонымен қатар тұрмысы төмен отбасыларға жұмысқа орналасу, шағын кәсіп бастау, оқыту курстарына жіберу бағытында да түсіндіру жұмыстары жүргізілуде. Бұл әлеуметтік қолдаудан еңбекке ынталандыруға көшуге бағытталған жаңа тәсіл.
Басқарма тарапынан тұрғындардың әлеуметтік жағдайын жақсарту, отбасылық әл-ауқатты арттыру бағытындағы жұмыстар жалғасын табуда. Ал атаулы әлеуметтік көмек алушыларға жүргізілген мониторинг қоғамда әділдік пен жауапкершілік мәдениетін қалыптастыруға сеп болады.
«Мемлекет қолдау көрсетіп отырған кезде әрбір азамат адалдық пен әділдікті ту етуі керек. Өйткені бұл қаражат – халықтың ортақ игілігі, оны мақсатсыз пайдалану – өз еліңнің дамуына кедергі келтірумен тең», – дейді мамандар.
Жалпы, мұндай тексеру жұмыстары жыл соңына дейін жалғасады. Нәтижесінде, АӘК жүйесі одан әрі жетілдіріліп, көмек шын мәнінде мұқтаж отбасыларға бағытталатын болады.
Назгүл НАЗАРБЕК,
Шымкент қаласы