Наразылық танытқан кәсіпкерлердің айтуынша, жаңа ережеге сәйкес мемлекет тарапынан әр балаға бөлінетін қаржы көлемі үш есеге қысқарады. Бұған қоса, үйірмелерге қойылатын талаптар да күшейген. Соның ішінде жаттығу өтетін ғимараттың жеке болуы, қауіпсіздік мақсатында дабыл түймесі мен турникет орнату секілді талаптар бар. Мұндай талаптарды орындау кәсіпкерлердің иығына қосымша салмақ түсіреді. Кәсіпкер Жансая Жамалбек бұл өзгерістер кәсіпкерлерді тығырыққа тірейтінін айтады: «Бастапқыда мемлекеттен бөлінген қаржы үйірмелердің шығынын жабуға жеткілікті болатын. Енді тарифті үш есе қысқартпақ. Бұл біздің тек 20-30 пайыз шығынымызды ғана жабады. Қалғанын ата-аналар есебінен алуға мәжбүр боламыз. Бұл – жобаның мәнін жоятын шешім», – дейді ол.
Кәсіпкерлердің айтуынша, жаңа шарт күшіне енсе, үйірмелердің басым бөлігі жабылуға мәжбүр болады. Бұл әсіресе әлеуметтік жағдайы төмен отбасылар үшін ауыр соққы. Баласын ақылы үйірмеге беруге мүмкіндігі жоқ ата-аналарға бұл үлкен мәселе.
Би мектебінің жетекшісі Светлана Долина да өз алаңдаушылығын білдіріп, ғимаратты жалға алу, мұғалімдердің жалақысын төлеу үшін қосымша қаражат қажет екенін айтады. «Егер мемлекеттен бөлінетін қаржы көлемі қысқарса, ата-аналардан қосымша төлем алуға тура келеді. Бұл жағдайда көп бала үйірмеге мүлде қатыса алмайды. Қазірдің өзінде 13 мың бала кезекте тұр. Бірақ олардың бірде-бірі алға жылжыған жоқ», – дейді ол.
Ал Шымкент қаласы әкімдігі кәсіпкерлер мен ата-аналар көтерген мәселе жөнінде түсініктеме берді. Қала әкімінің орынбасары Сәрсен Құранбектің айтуынша, жаңа тарифке қатысты нақты шешім әлі қабылданбаған. Дегенмен, қаржы көлемі айына 15 мың теңгеден төмен болмайды деп сендірді. «Біз кейбір орталықтарда ресми түрде тіркелген балалар саны 4 600 болғанымен, іс жүзінде тек 1 000-ға жуық баланың қатысып жүргенін анықтадық. Осы себепті бағдарламаның ашықтығын қамтамасыз ету үшін скоринг жүйесін енгізуді жоспарлап отырмыз. Аталған талаптар заң аясында және барлық ұйымдарға бірдей қойылады», – деді ол.
Қазіргі таңда «Даму Бала» жобасының жаңа талаптары ресми түрде бекітілмеген. Дегенмен кәсіпкерлер мен ата-аналар өз пікірлерінің ескерілгенін қалайды. Олар бағдарламаның тиімділігін тек кәсіп иелері ғана емес, мыңдаған бала да сезініп отырғанын алға тартады. Егер талаптар күшейіп, қаржыландыру қысқарса, әсіресе көпбалалы және аз қамтылған отбасылардың балалары үйірмелерден тыс қалуы әбден мүмкін. Бұл тек қосымша білім беру саласы емес, жалпы балалардың дамуына, әлеуметтенуіне кері әсер ететіні сөзсіз.
Кәсіпкерлер үмітін үзбей, билік өкілдерінің бұл мәселеге түсіністікпен қарап, бірлесіп шешім табуына сенім артып тарқасты. Ал әзірге олардың басты талабы – «Даму Бала» бағдарламасының бастапқы мақсаты мен мәнін жоғалтпай, балалар үшін қолжетімді күйде сақталуы болып отыр.
Айта кетейік, жалпы балалардың шығармашылық және спорттық үйірмелерге тегін қатысуын қамтамасыз ету мақсатында жүзеге асырылып жатқан осынау «Даму бала» бағдарламасы аясында үнемі мәселелер туындап жатады. Мұның алдында ғана тіркеу жүйесіндегі қиындықтар бойынша дау шығып, ата-аналар мен кәсіпкерлер әкімдік алдына келген. Тіркеу платформасы іске қосылғаннан кейін аз ғана уақыт ішінде бірнеше мыңнан астам орын үлестіріліп кеткен, бұл көптеген ата-аналардың тіркеле алмауына себеп болды.
Естеріңізде болса, бұл бағдарламаның бұрынғы атауы Аrtsport жобасы болатын. Балалардың болашағы үшін тәп-тәуір басталған жобаның соңы сиырқұйымшықтанып, осынау жобаға бөлінген қаржыны жымқыру әрекеті барлық өңірде әшкереленіп, талай лауазымды тұлға қамауға алынды. Яғни, қағаз жүзінде бар, іс жүзінде жоқ талай кәсіпкерлік әшкереленді. Бағдарлама дұрыс жүйеленбей, бөлінген қаржы оңды-солды шашылған кездер де болды. Соңы шикіленіп кеткен жобаның қазір атауы өзгеріп, «Даму бала» болғанымен мақсаты бір. Дегенмен бұл бағдарламаның да басынан дау арылмай-ақ қойды.
Назгүл НАЗАРБЕК, Шымкент қаласы
