CNBC телеарнасының хабарламасының негізінде Aikyn.kz жасанды интеллектінің геосаясат құралына айнала бастауының себептерін талдайды.
Төрт жылда табысы 600%-ға өскен, жүздеген миллиард пайда әкелетін Nvidia-ның жаңа чиптеріне сұраныс жоғары. Фото aitimes.com сайтынан алынды
Төрт жылда тоқсандық табысы 600%-ға өскен компания үшін Дженсен Хуангтың бұл мәлімдемесі Nvidia-ның келесі буындағы чиптеріне жоғары сұраныс сақталатынын көрсетті. Бұл ЖИ бумының даму әлеуетінің бар екенін білдіреді.
«Бізде тіркелген бизнес көлемі – осы. Қазір ол жарты триллион долларды құрайды», – деген Хуанг Вашингтонда өткен GTC конференциясында.
Дженсен Хуанг бұл цифрдың ішінде 2025 жылғы табыс, қазіргі Blackwell графикалық процессорлары мен келесі жылы шығатын Rubin графикалық процессорына жасалған тапсырыстарды қосқан. Хуангтың мәлімдемесін талдаған сарапшылар бұл сөздер 2026 жылғы табыстың Уолл-стрит болжаған деңгейден әлдеқайда жоғары болатынын көрсетеді деген қорытындыға келген. Хуангтың деректері 2026 жылы деректер орталықтарының сатылымы бұрынғы болжамнан 60 млрд долларға артық болуы мүмкін екенін меңзейді. Сарапшылар компания акциясын сатып алуға кеңес беруде. Алайда Nvidia акциялары Хуанг 28 қазанда бұл бағаны айтқан кездегімен салыстырғанда 5%-ға төмендеп тұр.
ЖИ бумына қатысты инвесторлар арасында пікірталастар бар. Олар гиперскейлер деп аталатын ірі бұлттық компаниялар мен ЖИ зертханалары инфрақұрылымға тым көп қаражат жұмсап жатыр ма деген алаңдаушылықтарын білдіруде.
Вашингтондағы конференцияда Хуанг компанияның 500 млрд долларлық табысты «көретінін» айтқан. Бұған таңғалмауға болады. Өйткені Nvidia-ның клиенттерінің ішінде бірнеше триллиондық табысы бар Google, Amazon, Microsoft және Meta бар.
Осы компаниялардың барлығы жасанды интеллект инфрақұрылымына арналған шығындарды арттыратынын хабарлады. Бұл Nvidia чиптерін сатып алуды білдіреді. Гиперскейлерлердің капиталдық шығындарының өсуі «ЖИ-дің тойымсыз тәбетін» көрсетеді.
Соңғы 3 айда Nvidia серіктестіктерінің қатарын кеңейтті. Ең ірі мәміле – Nvidia-ның OpenAI компаниясының акцияларына 10 млрд долларға дейін инвестициялауға келісуі болды. Бұл келісім шеңберінде ЖИ стартапы бірнеше жыл ішінде 4-5 млн графикалық процессор сатып алмақ. Nvidia сонымен қатар бұрынғы бәсекелесі Intel компаниясына 5 млрд доллар инвестициялауға келісті. Бұл келісім Intel чиптерін Nvidia графикалық процессорларымен үйлесімді жасауға арналған.
Қазан айының соңында Nvidia финдік Nokia компаниясына 1 млрд доллар көлемінде инвестиция салатынын жариялады. Сондай-ақ компания түрлі стартаптарға инвестиция салуды жалғастыруда.
Nvidia жасанды интеллектке арналған графикалық процессорлар нарығының 90%-дан астамын иеленеді. Алайда оның кейбір клиенттері (Amazon, Google, OpenAI) соңғы үш айда өздерінің чиптерін жасауға ұмтылуда.
Nvidia-ның соңғы болжамдарының ешқайсысына Қытайдағы сатылым кірмейді. Компанияның Қытайға арналған H20 чиптерін сатуға тыйым салынған еді. Тамыз айында Дженсен Хуанг президент Дональд Трамппен Қытайға чип сатуға рұқсат беретін экспорттық лицензиялар үшін сату көлемінің 15%-ын АҚШ федералды бюджетіне аударуға келіскен. Егер компания Қытайға 10 млрд долларға чип сатса, оның 1,5 млрд долларын экспорттық лицензия үшін бюджетке аударуы тиіс.
Бірақ содан бері Nvidia өкілдері Қытайға үлкен көлемде чип сатуға мүмкіндік аз екенін айтып келді. Компания H20-ның орнына сатылатын жаңа чиптер туралы да жариялаған жоқ. H20 болса, ЖИ әлемінде қазірдің өзінде ескірген деп саналады. Сарапшылардың пікірінше, Қытай Nvidia чиптерін жылына 50 млрд доллардан аса көлемде сатып алуы мүмкін.
Қазан айының соңында CNBC-ге берген сұхбатында Дженсен Хуанг қазіргі Blackwell чиптерін Қытайға сатасыз ба деген сұраққа: «Үміттенемін. Бірақ ол шешімді президент Трамп қабылдайды», – деп жауап берді.
Осылайша, АҚШ билігінің технологиялық саудаға қатаң бақылау орнатуы бүгінгі геосаясаттың жаңа кезеңін айқын көрсетіп тұр.
Әлемдегі технологиялық тенденцияның Қазақстанға әсері қандай?
«Нарық бәрін өзі реттейді» деген еркін сауда қағидалары мен Дүниежүзілік сауда ұйымының ережелеріне қарамастан, Ақ үй қожайыны Nvidia, Intel, Qualcomm сияқты жоғары технологиялық корпорациялардың шетелдермен жасайтын келісімдерін саяси және қауіпсіздік мүддесі тұрғысынан қатаң бақылауға алған.
Бұл «еркін нарық» классикалық үлгісінен алыстауды, технологияның саясатпен толықтай араласып кеткенін білдіреді. Жасанды интеллектке арналған чиптер, кванттық процессорлар, телекоммуникациялық жабдықтар енді тек экономикалық ресурс емес, стратегиялық және әскери маңызы бар құрал ретінде бағалануда.
АҚШ үшін бұл саясат түсінікті. Олар озық технологияның Қытайға кетуін шектеп, өз артықшылығын сақтағысы келеді. Бірақ әлемнің басқа елдері үшін бұл технологиялық «қабырға» болып қалуда.
Әлем екі түрлі экожүйеге бөліну қаупінің алдында тұр. Батыс пен Шығыс болып қана емес, болашақта әлем жасанды интеллект архитектурасы, интернет стандарттары, цифрлық инфрақұрылым бойынша да бөлек бағыттармен дамуы әбден мүмкін.
Бұл үрдістің Қазақстанға әсері елеулі болмақшы. Біріншіден, еліміз технологиялық бөлшектену жағдайында екі блоктың арасында таңдау жасауы қажет. Америкалық чиптер, бұлтты қызметтер және ЖИ платформалары – ең озық әрі сапалы саналады. Бірақ оларға қол жеткізу АҚШ саясатына тәуелді. Қытай технологиялары қолжетімді және арзан. Бірақ олардың сапасына, қауіпсіздігіне қатысты проблемалар көп.
Екіншіден, ЖИ инфрақұрылымын дамыту құны жылдан-жылға өсе береді. Себебі америкалық экспорттық шектеулер чиптерді қымбаттатады. Бұл Қазақ елінің мемлекеттік цифрландыру, ЖИ жүйелерін басқаруда, экономика секторларында қолдану жобаларын іске асыруда қосымша қиындықтар әкеледі. ЖИ, цифрлық жүйелер саласындағы ғылыми-зерттеулер үшін де шектеулер туындайды.
Үшіншіден, технологиялық геосаясат күшейген сайын, Қазақ елінің теңгерімді, көпвекторлы саясат ұстануы қиындайды. Ұлттық қауіпсіздік, экономикалық даму мен технологияға қол жеткізу арасындағы тепе-теңдікті табу – стратегиялық міндетке айналады.
АҚШ-Қытай бәсекелестігі жаһандық сауданың құрылымын өзгертсе, Қазақ елі жаңа жағдайда өз бағытын анықтап, технологиялық қауіпсіздік пен автономияға көбірек көңіл бөлуге тиіс болады. Бұған ғылыми әлеуетті күшейту ғана көмектесе алады деп ойлаймыз.
Қазақ елінің Nvidia Blackwell сияқты чип жасайтын ғылыми-технологиялық әлеуеті, осы чиптерді шығаратын 2 фабрикасы болса (шикізат өзімізде бар), 47 млрд доллар болатын республикалық бюджетті жыл сайын салық жинамай, еш қиындықсыз толтырар едік…
Сараптама, зерттеу мақала, күнделікті өзекті ақпаратты «Айқынның» TELEGRAM арнасынан табасыз.
