Қазақстанда инфляцияны төмендету және халықтың тұрмысын жақсарту үшін Үкімет, Ұлттық банк және Қаржы нарығын реттеу агенттігі 2026-2028 жылдарға арналған ортақ бағдарлама қабылдады. Құжат бүгін Үкімет отырысында таныстырылды, – деп хабарлайды Aikyn.kz.
Ұлттық банктің дерегінше, қазанда жылдық инфляция 12,6%-ды құрады. Азық-түлік 13,5%-ға, қызметтер 12,9%-ға қымбаттаған. Бағаның өсуіне ішкі сұраныстың жоғары болуы, тарифтердің қымбаттауы және жанар-жағармай бағасы, сондай-ақ сыртқы нарықтардағы белгісіздік әсер етіп отыр. Осы жағдайға байланысты ҰБ 10 қазанда базалық мөлшерлемені 18%-ға көтерген.
«Үкімет пен Ұлттық банктің координациясы декларациядан нақты іске өтті. Қабылданған шаралар инфляцияны тұрақты төмендетуге және теңгеге сенімді күшейтуге мүмкіндік береді», – деді Ұлттық банк төрағасы Тимур Сүлейменов.
Бағдарлама аясында ақша-несие саясаты қалыпты қатаң режимде жалғасады. Теңге бағамы еркін қалыптасады, бірақ спекулятивті құбылыс байқалса, ҰБ жедел интервенция жасауға дайын. Квазимемлекеттік сектордың валюталық операциялары Үкіметпен бірлесе реттеледі.
Мемлекеттік қарызды тиімді басқару үшін Debt Management Office құрылмақ. Бұл инвесторлар үшін мемлекеттік бағалы қағаздар нарығын түсініктірек етеді.
Халықтың шамадан тыс қарыздануын тежеу мақсатында талаптар күшейеді: банктер 2026 жылдың сәуіріне дейін қосымша капитал жинайды, қарыз жүктемесі коэффиценті мен жүктеменің кірісіне қарыз коэффиценті қайта қаралады, ипотека бойынша шекті мөлшерлеме 2026 жылғы 1 шілдеге дейін 25% деңгейінде сақталады. BNPL және бөліп төлеу сервистері жеке реттелмек.
Цифрлық теңге әлеуметтік төлемдер, бюджет операциялары және «әлеуметтік әмиян» механизмінде кеңінен қолданылмақ.
Экономика ғылымдарының кандидаты, қаржыгер Гүлиза Бөлекбаева қабылданған шаралардың тиімділігін атап өтті.
«Ұлттық банк нарықтағы артық ақшаны азайтып, валюта қозғалысын мұқият бақылап отыр. Бұл – бағаның шамадан тыс құбылуын тоқтатып, күтулерді тұрақтандыруға көмектесетін маңызды қадам. Өтімділік 7,7 трлн теңгеден 5,8 трлн теңгеге дейін қысқарды. Операциялар арқылы 2,7 трлн теңге алынды, жыл соңына дейін тағы 1 трлн теңге алу жоспарлануда. Қысқамерзімді ноталар көлемінің 1,5 трлн теңгеге дейін ұлғаюы да ақша ағымдарын реттеуге тиімді. Бұл шаралардың бәрі қаржы жүйесін анағұрлым тұрақты етеді», – деді сарапшы.
