Матч соңында Асхат Тағыбергеннің құрамадағы мансабын аяқтайтынын естіген жанкүйер есенгіреп қалды, білем. Ойыннан кейінгі баспасөз мәслихатында ұлттық құрама бас бапкері Әли Әлиевтің ойын төңірегінде журналистер сауалына берген жауабының бірсыпырасын назарыңызға ұсынамыз.
– Жігіттер 90 минут бойы қарқынды шабуылдап, жанкешті ойын көрсетті. Статистика бойынша да біз басым болдық, жалғыз гол ғана жетіспеді. Команда бар күшін салса да, нәтиже шықпады. Мұндай сәттерде бапкер ретінде сіз не сезінесіз?
– Жеңілістен кейін киім ауыстыратын бөлмеде үнсіздік орнайтыны рас. Бүгінгі жағдай мүлде бөлек әсер қалдырды. Біз қорытынды есепке емес, сонша шабуылдасақ та, бір гол бұйырмағанына күйіндік. Әттеген-айдан басқа айтарымыз жоқ.
Бұл ойында басым ойын көрсеткенімізді статистика да дәлелдеп тұр. Беларуссиямен ойындағы жоспарымыздың мақсаты Македонияға қарсы матчқа дайындық болатын. Бүгін барлығы өз әлеуетін толық көрсетті. Футболшылар бұл ойында барлық тапсырманы дұрыс түсініп, физикалық және психологиялық қысымды еңсере алды, жақсы ойнады. Бүгін жанкүйерлер «құрама нашар ойын көрсетті» деп айта алмайды. Бәз біреулер «команданың физикасы дайын емес» немесе «тактикасы әлсіз» дер. Бұл пікірмен келіспеймін. Шын мәнінде, тамаша команда қалыптасып келеді.
– Жігіттер жақсы, сапалы ойын көрсетті, бірақ шабуылды түйіндейтін ойыншы жетіспегендей болды. Реализация болмады. Мұны құраманың негізгі ойыншыларының осы ойынға жарақат пен сырқатының салдарынан қатыспауымен байланыстыра аламыз ба?
– Бұл – басты себептердің бірі. Біз қақпаны дәл көздейтін шабуылшысыз ойнадық. Мысалы, Бахтиёр Зайнутдинов – ұлттық құраманың негізгі ойыншыларының бірі. Егер оны орталыққа қойып, оның алыстан соққы жасау қабілетін, айып алаңындағы «сезгіштігін» пайдалансақ, баспен соғатын сәттердегі дәлдігін айтсақ, бүгінгі ойын басқаша өрбуі мүмкін еді. Статистикаға үңілсек те, Бахтиёрдың алдыңғы циклдерде неше гол соққаны анық көрінеді. Бүгін дәл сондай голдар ауадай қажет болды. Осындай ойындарда біздің негізгі шабуылдаушыларымыз жетіспеді. Абат Айымбетов – қай командада ойнаса да, мотивациясын жоғалтпай, үнемі өз мүмкіндігін іздейтін, гол соғатын ойыншы. Бұл – оның шабуылшы ретіндегі табиғи қасиеті.
– Матчтан кейін Асхат Тағыберген мансабын аяқтады деген хабар келді. Бұл шешім қалай қабылданды, футболшымен жеке сөйлестіңіз бе?
– Құрамада жаңару процесі жүріп жатыр. Бұл бір күнде іске асатын нәрсе емес, біртіндеп жүзеге асады. Осындай өтпелі кезеңде алғашқы үлкен қадамдардың бірі – біздің капитанымыз, көпке сыйлы Асхат Тағыбергеннің ұлттық құрамамен қош айтысуы болды. Ол бұл шешімге үлкен ерлікпен, батылдықпен келді. Футболмен оның ішінде ұлттық құрамамен қоштасу оңай дүние емес екенін футбол ойнаған адам жақсы түсінеді. Асхат осы батыл қадамға барып, жастарға жол берді. Сол арқылы жас ойыншыларға қандай болу керегінің үлгісін көрсетті. Өкінішке қарай, біз бүгінгі матчта бұл сәтті жарқын етіп өткізе алмадық.
– Максим Самородов жиі доп жоғалтады, бұл бәріне белгілі. Осы ойында да екі рет қарсы шабуылға себеп болды. Сіз бұл мәселені ескердіңіз бе, сақтық шаралары болды ма?
– Біріншіден, Максим Самородов – шабуылшы, креативті ойыншы. Ол дриблингке барып, қарсылас қорғанысын жарып өтуі керек. Мұндай ойыншыларсыз команданың шабуылы ұжымдық әрекетпен ғана алға жылжуы қиындайды. Сондықтан бізге дәл осындай ойынды шиеленістіретін, қорғанысты бұзатын ойыншылар керек. Әрине, оның доптан айырылып қала беретінін білеміз, оны ескеріп жүрміз. Бірақ бұл жерде «өтуші фаза», яғни шабуылдан қорғанысқа бірден ауысу сәті маңызды. Сол кезде бізде қорғаныстағы ойыншылар осы сәттерді сақтандыруы керек. Егер Максим доп жоғалтпаса, мүлде мінсіз ойнаса, онда ол «Лейпциг» секілді Еуропаның топ-клубтарында жүрер еді. Мысалы, Флориан Виртц сияқты. Бірақ оның басты артықшылығы – батылдығы. Ол шабуылға қорықпай барады, допқа таласады. Ең маңыздысы, ол соңғы пас пен соңғы соққыға нақты бағытталуы керек. Біз үшін бұл өте маңызды, өйткені шабуыл шебін толық жасарттық деуге болады. Қазір бізде Кенжебек, Самородов, Чесноков, Дастан Сатпаев, Мұхаммед секілді жас әрі жылдам ойыншылар бар. Бәрі жақсы, тек оларға тәжірибе керек және бір-бірімен ойынды үйлестіру қажет. Сонда ғана нәтиже болады.
– Ойын барысында Ғалымжан Кенжебек бірінші таймда жақсы ойнаған сияқты еді, неге оны алмастырдыңыз? Мүмкін сары қағаз алған Исламбек Қуатты алмастыру керек пе еді?
– Ғалымжан Кенжебекке келсек, ол біраз уақыт бойы матчқа қатыспаған. Бірақ ол – бұл жолы келді, ойнады. Ол – қазіргі ғана емес, болашақ та ұлттық құрамада ойнайды. Егер барлығын дұрыс жолға қойсақ, болашақта Кенжебек те, Дастан да, Самородов та құрамамызға көп ұпай мен гол сыйлайды. Бұл жігіттердің болашағы жарқын, олар Еуропаның мүлде басқа деңгейдегі клубтарына ауысуы мүмкін.
Ал Куатты неге алмастырмадыңыз дегенге келсек, позициялық тұрғыда оны ауыстыруға болмайтын еді. Себебі бізге Дастан Сатпаевты алаңға шығару қажет болды. Біз команданың шаршай бастаған сәтін нақты білдік, сол кезде Сатпаев алаңға шықты. Ол өзінің жылдамдығымен ойынға серпін қосты.
Бәлкім, жеңіске жету үшін сәл ғана шеберлік, яғни орындаушылық деңгейі жетіспеді. Бізге топтық және жекелеген әрекеттер арасындағы үйлесімділік қажет. Егер доппен жеке жүріп, қарсыластың екі-үш қорғаушысын өзіңе тартсаң, дереу серіктесіңді тауып, пас беруің керек. Өкінішке қарай, бұл жағынан біздің
Ғалымжанға сәл қырағылық жетпей қалды. Сондықтан ойын барысын бақылап отырып, дұрыс шешім қабылдауға тырыстық. Менің ойымша, уақыт жағынан да, позиция жағынан да ауысымдарды дұрыс жасадық.
– Құраманы жаңарту, жас ойыншыларды тәрбиелеу туралы жиі айтып жүрміз. Мүмкін, еліміздің клубтарында ойнайтын талантты жастарымызды көбірек шақырып, мүмкіндік беретін уақыт жеткен шығар?
– Клубтарға талап қоя алмаймыз. Қазір клубтардың өзіне де нәтиже үшін қысым бар. Олар бірден нәтиже беруді қалайды. Сол себепті көбіне тәжірибелі легионерлерге жүгінеді, ал біздің жастар алаңға жиі шығу мүмкіндігін ала алмай жатады. Сол себепті ұлттық құрамада біз балаларды жинағанда, кемі екі дайындықтан өткізіп, оларды физикалық және тактикалық тұрғыдан бір деңгейге жеткізуді көздейміз. Мұны біз Белоруссиямен кездесудің алдында жасадық. Бұған дейін де Уэльс, Лихтенштейнмен матчтар алдында жүзеге асырдық. Әрине, жастарға мүмкіндік беру керек. Бірақ бұл кезең-кезеңімен, жүйелі түрде жасалуға тиіс. Қазірдің өзінде
Ғалымжан Кенжебек сияқты талантты жастар бар. Олардың деңгейі жоғары әрі өздерін дәлелдеп келеді.
– Сұхбатыңызға рақмет!
Әңгімелескен Әсет ҚАЛИ
